Nghệ thuật nữ quyền(feminist art) và chủ nghĩa tượng trưng của nó

Bình đẳng giới là một vấn đề nhức nhối trong thời gian gần đây. Phụ nữ nói chung đang dần giành lại những quyền cơ bản mà ngay từ đầu lẽ ra phải là của họ. Cùng với sự lớn mạnh của nữ quyền, chúng ta có thể thấy rõ rằng hiện nay, phụ nữ đã trở thành trung tâm của sự sáng tạo, truyền cảm hứng và trao quyền. Một trong những lĩnh vực quan trọng nhất tôn vinh phụ nữ và vẻ đẹp của họ là nghệ thuật. Feminist art là một chủ đề lớn và hoàn toàn hấp dẫn đối với các nghệ sĩ và công chúng.

Định nghĩa Feminist là gì?

Trước khi tìm hiểu về Feminist art, ta cần hiểu Feminism là gì?  Feminism hay quyền nữ giới, những người theo chủ nghĩa nữ quyền cho rằng phụ nữ không được đối xử công bằng trong xã hội. Vì vậy, họ đòi hỏi các quyền lợi bình đẳng giới dành cho phụ nữ và trẻ em gái trên thế giới, về mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế, cá nhân và xã hội.

Từ đó, nghệ thuật nữ quyền ra đời. Thể loại nghệ thuật này xuất hiện vào cuối những năm 1960 và 1970, gắn liền với phong trào nữ quyền. Mục tiêu của các nghệ sĩ nữ quyền là truyền tải một cuộc trò chuyện liên kết từ người xem tác phẩm với chính nghệ sĩ.

Bằng cách làm nổi bật những khác biệt về xã hội và chính trị mà phụ nữ cũng như những người có bản dạng giới khác trải qua trong cuộc sống của họ. Hy vọng đạt được lợi ích từ hình thức nghệ thuật này là mang lại sự thay đổi tích cực và hiểu biết cho thế giới, với hy vọng dẫn đến bình đẳng.

Nữ quyền là vấn đề luôn được quan tâm

Phương tiện được sử dụng đa dạng từ các loại hình nghệ thuật truyền thống như hội họa đến các phương pháp không chính thống hơn như nghệ thuật trình diễn, nghệ thuật khái niệm, nghệ thuật cơ thể, nghệ thuật craftivism, video, phim và nghệ thuật sợi. Nghệ thuật nữ quyền (Feminist art) đã đóng vai trò như một động lực đổi mới hướng tới việc mở rộng định nghĩa về nghệ thuật thông qua việc kết hợp các phương tiện truyền thông mới và một quan điểm mới.

Biểu tượng feminism trong nghệ thuật

1. Những đường cong

Phụ nữ thường được miêu tả trong nghệ thuật với những đường cong và sóng. Trên thực tế, không hiếm nghệ sĩ sử dụng đường cong như đại diện cho phái đẹp. Mọi người thường cho rằng đây là một hành động không phù hợp với nữ quyền vì nó ám chỉ rằng phụ nữ là những người yếu đuối và không có nhiều quyền lực đối với họ.

Bức tranh thể hiện những đường cong của người phụ nữ

Tuy nhiên, thực tế là, đại diện cho những người phụ nữ có đường cong là một hành động tôn vinh vẻ đẹp của họ và củng cố quyền lực của họ trong cuộc sống. Vì mỗi giới đều có đặc thù riêng, nên sẽ chẳng có ý nghĩa gì nếu chúng ta cố gắng đặt phụ nữ vào hình ảnh của đối tác của họ, khiến họ trở nên nam tính hơn, trông và cư xử nam tính hơn. Đây không phải là chủ nghĩa nữ quyền đích thực.

Vì vậy, hãy tôn vinh phụ nữ một cách đúng mực, không phải bằng cách hạ thấp người đàn ông, mà bằng cách trân trọng phụ nữ như chính con người của họ.

2. Hoa hồng

Nếu có một cuộc thi giữa các loài hoa để tìm ra loài hoa nào là đại diện tốt nhất cho giới tính nữ, thì hoa hồng chắc chắn sẽ là người chiến thắng.

Bức tranh tường của nghệ sĩ Mexico & biểu tượng nữ quyền Frida Kahlo trước một quán bar ở Juarez

Xinh xắn và mạnh mẽ, họ có thể tỏa sáng với sự quyến rũ độc đáo của mình nhưng vẫn đủ khả năng để bảo vệ bản thân khỏi tác hại của thế giới bên ngoài bằng những chiếc gai của mình. Hoa hồng chắc chắn là sự thay thế tốt nhất của phụ nữ trong nghệ thuật.

3. Chân dung tự họa

Việc các nghệ sĩ nữ quyền hiện đại (chủ yếu là phụ nữ) sử dụng bản thân làm chủ đề cho tác phẩm của họ là điều rất bình thường. Bằng cách thể hiện bản thân thông qua những phương tiện phi truyền thống này, phụ nữ đã tìm cách mở rộng định nghĩa về mỹ thuật và kết hợp nhiều quan điểm nghệ thuật hơn.

‘Cargo Cult (large detail), from the series ‘Body Beautiful, or Beauty Knows No Pain’, 1966–1972. Martha Rosler. Courtesy of e-flux

Sự tiến bộ của các thế hệ nghệ sĩ nữ quyền trước đây có nghĩa là nhiều nhà sáng tạo đương đại làm việc trong thế kỷ 21 không còn cảm thấy trách nhiệm phải xác định là “nghệ sĩ nữ” hoặc công khai đề cập đến quan điểm của phụ nữ trong tác phẩm của họ. Thay vì nhiều nghệ sĩ sản xuất làm việc tập trung vào mối quan tâm cá nhân của họ trái ngược với thông điệp nữ quyền nói chung.

Feminist art đã tạo ra những cơ hội và không gian mà trước đây không tồn tại cho phụ nữ và các nghệ sĩ thiểu số. Đó là một cách để chúng ta đấu tranh cho bình đẳng giới và làm cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn.

Tìm hiểu thêm: 10 nghệ sĩ hàng đầu trong phong trào nghệ thuật khái niệm bạn cần biết

Một vài tác phẩm tiêu biểu cho phong trào Feminist art

Judy Chicago. Rainbow Shabbat (detail, center panel), 1992

Jael and Sisera

Những bông hoa huyền ảo của nữ họa sĩ người Mỹ, Georgia O'Keeffe

Judy Chicago, Study for Virginia Woolf from The Dinner Party, 1978