Art Nouveau là gì?

Art Nouveau là gì? Đây là một phong cách thiết kế nổi thật của Châu Âu, có sức ảnh hưởng lớn đến nhiều lĩnh vực trong đời sống từ kiến trúc, hội hoạ, thời trang, gốm sứ...Hãy cùng TecWood tìm hiểu phong cách Art Nouveau là gì? Những đặc trưng nổi bật của phong cách này như thế nào?

Phong cách Art Nouveau là gì

Phong cách Art Nouveau (trường phái Tân Nghệ Thuật) là một phong trào thẩm mỹ cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Lấy cảm hứng từ thế giới tự nhiên, Art Nouveau nổi bật với sự kết hợp của hình khối cách điệu, kết cấu, màu sắc bắt mắt và các đường nét uốn lượn. Các đường nét bất đối xứng trong phong cách art nouveau tạo cảm giác chuyển động rất đặc biệt. 

Kiến trúc Tân nghệ thuật chịu ảnh hưởng từ thế giới tự nhiên

Ảnh hưởng rộng rãi của Art Nouveau trong kiến ​​trúc, thiết kế và nghệ thuật thị giác cho phép tạo ra cái được gọi là tổng thể các tác phẩm nghệ thuật, nơi mọi yếu tố của cấu trúc từ cửa sổ đến tay nắm cửa cho đến những nét trang trí của nó có thể được hài hòa để tạo ra một phong cách sống động Phong cách Art Nouveau. 

Lịch sử hình thành Art Nouveau

Art Nouveau nổi lên ở Bỉ và Pháp vào những năm 1890, tiếp tục kéo dài đến đầu thế kỷ 20 cho đến Thế chiến 1. Được phổ biến rộng rãi nhờ Paris Exposition Universelle 1900, Art Nouveau lan rộng khắp châu Âu và sang Hoa Kỳ. Đây chính là trường phái nghệ thuật định hình phong cách thiết kế trên thế giới những năm đầu thế kỷ 20.

Kính màu với hoạ tiết hoa lá

Phong cách Art Nouveau ra đời do ảnh hưởng của Arts and Crafts và làn sóng đương thời Nhật Bản. 

-  Arts and Crafts là gì? Đây là phong trào Nghệ thuật và Thủ công Anh xuất hiện vào khoảng năm 1880.

Điểm chung của 2 phong cách này là phá vỡ truyền thống và khám phá các hình thức biểu đạt hình ảnh mới hơn, tự do hơn. Khác biệt hoàn toàn với nghệ thuật trang trí thời Victoria nổi tiếng phương Tây. Các nhà thiết kế và kiến ​​trúc sư theo trường phái Tân nghệ thuật đã tận dụng công nghệ của Thời đại Công nghiệp để hiện thực hóa các thiết kế cách điệu cao mang tính nghệ thuật. 

- Những năm 80 và 90 của thế kỷ 19, tranh in mộc bản của nghệ thuật Nhật Bản có sức ảnh hưởng lớn tới nhiều nghệ sĩ thời kỳ này. Các tác phẩm của họ chủ yếu là những hình dạng thiên nhiên như hoa, củ và những đường cong uốn lượn cách điệu hoa lá tổng hợp.

Những mẫu hoa văn quen thuộc của phong cách Art Nouveau

Trong khi Art Nouveau chủ yếu tập trung ở Châu Âu và Hoa Kỳ thì các biến thể của nó được biết đến với nhiều tên khác nhau ở các quốc gia khác nhau. Thuật ngữ Art Nouveau xuất hiện lần đầu tiên ở Bỉ và được sử dụng ở Pháp, tại đây các nhánh của phong cách Nouveau  Art cũng có thể được gọi là Belle Epoque và Style Guimard.

Ở Tây Ban Nha, nó được gọi là Chủ nghĩa hiện đại, và Juosystemtil (Phong cách thanh niên) ở Đức. Ở Hoa Kỳ Art Nouveau thường được gọi là Phong cách Tiffany, nhờ vào tác phẩm đỉnh cao của nghệ nhân kim hoàn và thợ thủy tinh theo trường phái Art Nouveau, Louis Comfort Tiffany (1848-1933), người tạo ra chiếc đèn Tiffany mang tính biểu tượng.

Các mẫu đèn tiffany

Kiến trúc Art Nouveau được kế thừa và phát triển bởi kiến trúc Art Deco, sau này trở thành phong cách thống trị trong những năm 1920. Khác với Art Nouveau, phong cách Art Deco mang những đường nét thanh mảnh, có tính đối xứng như các dạng hình học tam giác, đường zigzag,…Nổi bật với những tòa nhà chọc trời như Tòa nhà Chrysler ở NYC. 

Toà nhà Chrysle ở NYC là công trình tiêu biểu của phong cách Art Deco

Các đặc điểm chính của phong cách Art Nouveau

Phong cách Art Nouveau được lấy cảm hứng từ thế giới tự nhiên, phóng khoáng, mềm mại trong từng chi tiết thiết kế như một nét nghệ thuật. Đặc trưng dễ nhận biết nhất của thiết kế Art Nouveau là các hình dạng kiểu Asymmetrical uốn lượn, mái vòm và đồ trang trí gợi cảm. 

Các đặc điểm chính của Art Nouveau là gì?

Phá vỡ rào cản cũ, trào lưu này đã loại bỏ những khuôn khổ thiết kế truyền thống và thay vào đó là những đường nét, hình khối phá cách và uyển chuyển. 

Vật liệu

Kiến trúc Art Nouveau sử dụng nhiều chất liệu khác nhau từ các chất liệu bình dân như gốm sứ, gốm sứ, bạc, thiếc, lông thú…cho tới đá cẩm thạch, gỗ quý,… 

Vật liệu kim loại với ánh kim được sử dụng phổ biến

Bên cạnh đó, các đồ dùng bằng kim loại cũng được ưa chuộng nhằm tạo nên vẻ đẹp xa hoa, hào nhoáng của phong cách Nouveau Art. Đặc biệt là những chất liệu kim loại có tính ánh kim với sắc vàng sang trọng. 

Màu sắc

Phong cách Art Nouveau hướng đến sự sang trọng với nhiều đột phá so với sự phát triển của thời đại. Chính vì thế, việc sử dụng màu sắc ở phong cách này rất đa dạng, phong phú.

Không gian nội thất thiết kế theo phong cách Art Nouveau thường sử dụng những gam màu tươi sáng 

Từ những gam màu tươi sáng, cổ điển như vàng, bạc cho đến các gam màu pastel như nâu, kem, xanh, tím đều được sử dụng và kết hợp một cách hài hoà. 

Hoạ tiết

Điểm nổi bật của phong cách Art Nouveau là các họa tiết được cách điệu hoá từ hình thức tự nhiên. Các phiên bản cách điệu của lá, hoa, dây leo, côn trùng, động vật và các nàng tiên nữ. 

Hoạ tiết cách điệu, hoa văn bắt mắt

Những đường cong mềm mại như vòng cung, opal, parabol và hình bán nguyệt…tạo nên ấn tượng đặc biệt cho phong cách thiết kế này.

Đặc biệt, trường phái tân nghệ thuật chú trọng vẻ đẹp sang trọng, thẩm mỹ của công trình nên các hoa văn, hoạ tiết được thiết kế khá phức tạp và tỉ mỉ. Tuy nhiên, các thiết kế này để cao tính trang trí hơn là ứng dụng của nó.

Ứng dụng của Art Nouveau

Phong cách Art Nouveau ra đời đã phá bỏ được lối tư duy thiết kế truyền thống, hướng đến một trường phái nghệ thuật tự do, phá cách hơn. Vì thế, sau khi phát triển Art Nouveau được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực từ kiến trúc, thiết kế nội thất, thiết kế đồ hoạ cho đến thiết kế thời trang, trang sức…

Art Nouveau trong thiết kế nội thất

Cho đến ngày nay, phong cách Art Nouveau vẫn luôn là nguồn cảm  hứng bất tận cho những người nghệ sĩ. Trong lĩnh vực thiết kế nội thất, Nouveau Art nhấn mạnh bởi hình khối cong mềm mại với những họa tiết trang trí lấy cảm hứng từ thiên nhiên như đèn treo tường, bàn ghế, trần nhà …

Không gian nội thất được thiết kế với kính màu và những đường cong uyển chuyển

Các món đồ trang trí dát vàng hoặc phủ màu ánh kim kết hợp với giải pháp thiết kế lấy sáng tạo nên một không gian vừa sang trọng vừa phóng khoáng. 

Art Nouveau trong thời trang

Bộ sưu tập mùa xuân của Prada năm 2008

Không chỉ nổi bật trong lĩnh vực thiết kế nội thất, Art Nouveau xuất hiện như một làn gió mới cho ngành thời trang. Những đường nét, hoạ tiết tinh tế qua bàn tay khéo léo của nhà thiết kế tài hoa đã mang đến các tác phẩm đậm chất cổ điển, quyến rũ tạo ấn tượng mạnh mẽ cho các tín đồ thời trang.

Art Nouveau trong kiến trúc

Nếu như kiến trúc thời kỳ trước khá khô khan, cứng nhắc thì phong cách kiến trúc Art Nouveau lại có sự mềm mại, uyển chuyển của những đường cong tuyệt đẹp. Kiến trúc Art Nouveau lấy cảm hứng từ thiên nhiên nên hoa văn được cách điệu. 

Lối vào Metro Paris mang đặc trưng của phong cách Nouveau Art

Công trình mang phong cách Art Nouveau thường sử dụng có khung cửa bằng kim loại uốn cong, kết hợp kính màu - là các loại vật liệu hiện đại được tạo ra bởi cách mạng Công nghiệp. 

Lan can hay cầu thang có kiểu dáng phức tạp, giấy dán tường có họa tiết Art Nouveau là những ví dụ điển hình của kiến trúc Art Nouveau.

Tìm hiểu thêm: 10 nghệ sĩ hàng đầu trong phong trào nghệ thuật khái niệm bạn cần biết

Một số công trình tiêu biểu cho phong cách Art Nouveau 

Kiến trúc Art Nouveau là một phong cách quốc tế tập trung ở Châu Âu và Hoa Kỳ, mang nhiều tên gọi và đặc điểm khác nhau khi nó lan rộng. Dưới đây là một số công trình tiêu biểu cho phong cách Art Nouveau mà bạn có thể tìm thấy ngày nay. 

Vì các ví dụ về Art Nouveau nằm rải rác trên khắp thế giới nên nó được biết đến với các tên khác nhau tùy theo khu vực: phong cách Tự do, phong cách Tiffany, Ly khai, Skonvirke, Modernismo hoặc Juosystemtil. Hơn nữa, phong cách cũng rất phức tạp, từ trang trí công phu đến đơn giản.

Ga tàu điện ngầm Karlsplatz Pavilion, Vienna

Otto Wagner, Ga tàu điện ngầm Karlsplatz Pavilion, Vienna, 1898 

Thuộc thế hệ đầu tiên phát triển kiến trúc Art Nouveau, các tác phẩm của Otto Wagner, từ cơ sở hạ tầng đô thị Vienna đến Ngân hàng Tiết kiệm Vienna đi qua nhà thờ Saint-Leopold của Steinhof ngày nay được coi là những cột mốc quan trọng cần nắm bắt sự phát triển của thời điểm quyết định này trong lịch sử kiến ​​trúc đương đại.

Phố Albert - Riga, Latvia

Đường phố ở Riga, Latvia là một ví dụ đẹp về trường phái Tân nghệ thuật. Đây là một con phố gồm các toà nhà theo phong cách Art Nouveau, do Mikhail Eisenstein thiết kế vào năm 1901. 

Một tòa nhà tại đường phố Albert, Riga, Latvia được xây dựng vào tháng 08-1901

Bảo tàng Nghệ thuật Ứng dụng ở Budapest, Hungary

Bảo tàng Nghệ thuật Ứng dụng ở Budapest được thiết kế bởi Ödön Lechner và Gyula Pártos và hoàn thành vào năm 1896. Đây là ví dụ nổi tiếng nhất của Art Nouveau ở Hungary. Các nhà thiết kế đã kết hợp phong cách Art Nouveau với các yếu tố phương Đông để tạo nên công trình này. Với mái nhà màu xanh lá cây được làm bằng gạch sứ Zsolnay khi được chiếu bởi tia nắng mặt trời mang đến một bức tranh tuyệt đẹp.

Bảo tàng Nghệ thuật Ứng dụng, Budapest, Hungary. 1893-1896

Casa Tasca - Turin, Ý

Trong số những kiến ​​trúc vĩ đại của thị trấn miền Bắc nước Ý này, có rất nhiều tòa nhà theo trường phái Tân nghệ thuật. Lấy ví dụ, tòa nhà đặc biệt này nằm ở Cit Turin. Casa Tasca là một tòa nhà nằm gần Corso Francia và giữa các quận San Donato và Cit Turin. Nó được xây dựng theo thiết kế của Giovan Battista Benazzo từ năm 1902 đến năm 1903.

Toà nhà Casa Tasca, Turin, Ý

Thị trấn Juosystemtilsenteret, Alesund, Na Uy

Thị trấn Juosystemtilsenteret là tâm điểm của kiến ​​trúc Art Nouveau tại Alesund, Na Uy. Một trận hỏa hoạn khủng khiếp vào năm 1904 đã tàn phá thành phố biển xinh đẹp này. Với sức sống mãnh liệt, nơi đây đã hồi sinh một cách thần kỳ để trở thành thành phố đẹp nhất Na Uy.

Thị trấn theo trường phái Tân nghệ thuật của Alesund, Na Uy

Cung điện Mỹ thuật - Thành phố Mexico, Mexico

Cung điện Mỹ thuật được coi là trung tâm văn hóa của thành phố Mexico - một công trình tuyệt đẹp đã được xây dựng trong 30 năm, kết hợp hai phong cách kiến trúc Art Nouveau và Art Deco. Toàn bộ công trình có tổng chiều cao 53 mét, được làm bằng thép, bê tông, đá cẩm thạch trắng từ Carrará (Ý) và đá cẩm thạch Mexico bên trong.

Mái vòm đặc trưng được bao phủ bởi các tấm mã não, đồng và gốm, và được đội vương miện với một con đại bàng cộng hòa, bao quanh là bốn người phụ nữ đang nắm tay nhau.

Cung điện Mỹ thuật (Palacio de Bellas Artes),1904-1910, Mexico

Biệt thự Majorelle - Nancy, Pháp

Villa Majorelle là căn biệt thự theo trường phái Tân nghệ thuật tiêu biểu ở Nancy. Nó được xây dựng bởi các nhân vật nổi tiếng nhất của Nancy như thợ gốm Alexandre Bigot, họa sĩ thủy tinh Jacques Gruber, các họa sĩ Francis Jourdain và Henri Royer, và chính Louis Majorelle - chủ nhân của công trình. Biệt thự đã được mở cửa cho công chúng tham quan từ cuối những năm 1970.

Villa Majorelle được xây dựng vào tháng 02 -1901 tại Nancy, Pháp 

Ukraine's House with Chimaeras

Ukraine's House with Chimaeras được thiết kế vào năm 1901 bởi Wladyslaw Horodecki. Những bức tượng động vật được điêu khắc bởi Emilio Sala, đặt trên mái của tòa nhà làm cho nó trở thành một công trình vô cùng độc đáo và mang một chút hơi hướng của phong cách thiết kế Italia.

Ukraine's House with Chimaeras

Eliseyev Emporium - Petersburg, Nga

Hoàn thành vào năm 1903, tòa nhà này hiện là nơi có các không gian bán lẻ và một nhà hát. Kiến trúc sư, Gavril Baranovsky, được thương gia giàu có Grigoriy Grigorievich Eliseyev ủy nhiệm xây một tòa nhà khác cho danh mục đầu tư vốn đã lớn của gia đình. Nó tạm thời được đổi tên trong cuộc Cách mạng Bolshevik nhưng luôn được những người ở St.Petersburg gọi là Thính phòng Eliseyev.

Eliseyev Emporium tại Petersburg, Nga được xây dựng vào năm 1903

Casa Batlló – Barcelona

Không thể kết thúc danh sách các công trình tiêu biểu theo trường phái Art Nouveau mà không kể đến Casa Batlló. Đây là một trong những dự án nổi tiếng nhất của Antoni Gaudí - kiến ​​trúc sư nổi tiếng người Catalan.

Là một trong những ví dụ điển hình nhất về kiến ​​trúc theo trường phái Tân nghệ thuật ở Barcelona, Casa Batlló được xây dựng từ năm 1904 đến năm 1906. Mặt tiền của tòa nhà khiến mọi người liên tưởng đến vảy cá, bộ xương và sóng, đồng thời thể hiện rõ ràng nguồn cảm hứng từ thế giới tự nhiên.

Casa Batlló, Barcelona

Hy vọng những thông tin trong bài viết trên đây có thể giúp các bạn hiểu hơn về phong cách Art Nouveau là gì. Nếu bạn yêu thích phong cách này hãy ứng dụng ngay vào trang trí cho công trình nhà mình nhé!

Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết. Chúc bạn luôn khỏe mạnh và hạnh phúc trong cuộc sống!